Andrzej Sikorowski

MÓJ DZIENNICZEK POLSKI

Niedziela, 5 marca


Bangkok przywita? nas dusznym upa?em i lotniskowym ba?aganem. Cz??? uczestników wycieczki, zapewniana, ?e miejscowe wizy otrzymuje si? od r?ki, odczeka?a cztery godziny przed odno?nymi okienkami, ci za?, którzy wymagany stempel uzyskali zapobiegliwie w Polsce, i tak musieli na reszt? czeka?.

10-milionowa stolica Tajlandii przedzielona rzek? Menam to po??czenie drapaczy chmur z parterowymi biednymi domkami st?oczonymi w niewiarygodny sposób, przykrytymi cz?sto falist? blach?. Wsz?dzie sznury z bielizn?, której tutaj nie sposób wysuszy? ze wzgl?du na panuj?c? wilgotno??. W obej?ciach psy, koty, gdzieniegdzie kury lub kaczki. Ruchliwe ulice co krok zdobi? portrety mi?o?ciwie panuj?cego króla Ramy IX, mocno retuszowane i upi?kszone, bowiem w?adca dobiega osiemdziesi?tki, a z konterfektów spogl?da na poddanych przystojny czterdziestolatek.

Kult rodziny monarszej jest powszechny, jej wizerunki wisz? we wszystkich domach, a jakiekolwiek krytyczne b?d? uszczypliwe uwagi na ten temat mog? spowodowa? przykre nast?pstwa. Opowiadano nam, ?e sprowokowany z?? obs?ug? turysta cisn?? na ziemi? zwitek banknotów z obliczem najja?niejszego, a potem - o zgrozo - podepta? pieni?dze. Zosta? spoliczkowany przez kelnera czy sprzedawc?, co u zrównowa?onych, stonowanych i zawsze u?miechni?tych Tajów jest odruchem najwy?szej desperacji.

Jednak turysta dopu?ci? si? niebywa?ej zniewagi. Religia i obyczajowo?? tej cz??ci ?wiata uwa?aj? bowiem stopy za najbrudniejsz?, najgorsz? cz??? naszego cia?a. U?wi?cona natomiast i godna szacunku jest g?owa. Nie siada si? zatem tak, by eksponowa? stopy, a ju? na pewno nie kieruje ich w czyj?kolwiek stron?. Gwa?towna gestykulacja tak?e nale?y do z?ego tonu, podobnie jak podnoszenie g?osu. W Tajlandii unika si? dotykania nieznajomych - u?miech, uk?on, z?o?one na wysoko?ci twarzy d?onie s? wystarczaj?cymi gestami powitalnymi, po?egnalnymi, dzi?kczynnymi, przepraszaj?cymi. Nasz europejski odruch sympatii dla dzieciaków polegaj?cy na g?askaniu po g?owie b?d? delikatnym mierzwieniu czupryny nale?y natychmiast pohamowa? - najlepiej o nim po prostu zapomnie?.

Wracam jeszcze do króla. Bardziej lub mniej ?wiadoma polityka kreuje wizerunek troskliwego opiekuna i ojca narodu. Monarcha du?o je?dzi po kraju, spotyka si? z obywatelami, interesuje ich codzienno?ci?. Na wielu barwnych spotach ma zawieszony na szyi aparat fotograficzny, którym pieczo?owicie dokumentuje swoje w?drówki. Panuje od 1946 r. i mimo sprawowania funkcji wy??cznie reprezentacyjnych posiada kolosalny autorytet, skoro przetrwa? rz?dy ró?nych orientacji politycznych, tak?e kilku soldatesek.

Buddyzm ?agodzi obyczaje. Nie wiem, czy istnieje na ?wiecie druga, tak wyrozumia?a dla wyznawców, tak tolerancyjna religia. Pozbawiona w zasadzie zakazów, nieu?ywaj?ca gró?b piekielnych. Im bardziej moralnie ?yjesz, im wi?cej dobrych uczynków zapiszesz na swoim koncie, tym wi?ksza szansa na lepsze kolejne wcielenie, czyli po prostu twoja przysz?o?? w twoich r?kach. Tajowie nie zazdroszcz? nikomu bogactwa i splendorów, bo wierz?, ?e takie powodzenie i ich w przysz?o?ci mo?e spotka?. Jedynymi przedstawicielami kleru s? ?yj?cy w najwy?szym ubóstwie, wyró?niaj?cy si? pomara?czowymi, lnianymi szatami mnisi. Mnichem mo?na zosta? na ca?e ?ycie, ale te? na przyk?ad na trzy miesi?ce. Rodzina posiadaj?ca w swych szeregach tak? osob? cieszy si? uznaniem i szacunkiem, sam za? duchowny przynosi pono? szcz??cie, ch?tnie wi?c widz? go na przyk?ad w ?rodkach komunikacji. Mnichów karmi? kobiety, ofiarowuj?c im skromny posi?ek o okre?lonej porze. Ma by? bowiem spo?yty przed dwunast? w po?udnie. Pó?niej panowie poszcz?.

Jednak przecie? dawny Syjam to nie tylko miejsce duchowej zadumy w niebywale misternych buddyjskich ?wi?tyniach. To tak?e ?wiat uciech przeró?nych, o których za tydzie?. Ich zapowiedzi? niech b?dzie poni?szy limeryk:

Bardzo trudno jest o zmroku
chodzi? z ?on? po Bangkoku
gdzie dos?ownie ka?da dama
nie chce nocy sp?dza? sama
ja w rozterce, ?ona w szoku.



powrót do listy felietonów
powrót do publicystyki